مفهوم پویایی در گروه کانونی چیست
تعامل بین اعضای، ویژگی کلیدی و مهم این شیوه تحقیقی است که براساس آن از مصاحبه گروهی که تعاملی بین مصاحبهگر و مصاحبه شونده است، متمایز میشوند.
در این موقعیت گروهی افراد با پویایی و انرژی به دیدگاههای دیگر واکنش نشان درگروه کانونی چیست میدهند، به طوری که طرح تنها یک پیشنهاد یا موضوع میتواند زنجیرهای از پاسخها و واکنشها را از سوی حاضران گروه کانونی چیست ایجاد کند.
این نوع تعامل با عنوان تأثیر «هم نیروزادی» توصیف میشود که بر همین اساس، برخی پژوهشگران معتقدند در گروههای کانونی اطلاعات به نسبت بیشتری گروه کانونی در مقایسه با شیوههای پژوهشی دیگر به دست می آید (برگ ۱۹۸۹ ؛ استوارت و شامداسانی ۱۹۹).
مفهوم گروه های کانونی
در گروه کانونی، بحثی گروهی گروه های کانونی راه میافتد که پیرامون موضوع یا موضوعهایی گروه های کانونی خاص تمرکز مییابد و به این ترتیب، واژه «کانون» به همین نکته اشاره میکند. گروههای کانونی را میتوان براساس ملاکهای گوناگون برای کشف عمق دیدگاههای مردم با ویژگیهای مختلف تشکیل داد اما زمینه بیان آزاد اطلاعات و دیدگاهها، در صورت همگنی نسبی گروه های کانونی اعضای گروه بیشتر فراهم در گروه های کانونی میشود.
ادارهی گروه
گروه کانونی. گروه از سوی گردانندهای اداره میشود که از مصاحبههای بدون ساختار-نیمه ساختار یافته یا ساختار یافته پیروی میکند. گرداننده به دنبال دستیابی به تجربیات مهم مصاحبه شوندهها درباره موضوع یا موضوعات مورد بحث است. موضوع مورد بررسی نیز میتواند فرآورده، خدمت یا پیامی درباره یک فرآورده، مفهوم یا مؤسسه باشد) مریم حسینی. معرفی روش گروه کانونی وکاربرد آن در تحقیقات-مرکز پژوهش و سنجش افکار ۱۳۹۴).
تعاریف و روشهای گروه کانونی
گاه محققان اجتماعی گروهی را به محیط آزمایشگاه میآورند. اما آنان را در شرایطی مورد تحقیق قرار میدهند که ساختمندی و دقت آزمایشهای کنترلشده را ندارد. اینگونه آزمایشها را آزمایش گروه کانونی میگویند. محققان اجتماعی معمولاً از این نوع آزمایشها بهویژه در حوزه بازار و ارزیابی کالاها یا بررسی گروه کانونی جنبههای مختلف یک موضوع استفاده میکنند.
در بررسی یک موضوع معمولاً از چند گروه کانونی استفاده میکنند، زیرا این خطر جدی وجود دارد که یک گروه ۷ تا ۱۲ نفره کاملاً استثنایی باشد و نتوان دیدگاههای آن را تعمیم داد.با ادامه مطلب گروه کانونی با ما همراه باشید.
تعریف کروگر از گروههای کانونی
روشی برای تبادل افکار و مذاکره است که طبق یک برنامهریزی دقیق طراحی میشود تا ادراکات و بینش مصاحبهشوندگان را در محیطی به دور از تهدید و فشار بسنجد.
تعریف مورگان از روش گروه کانونی
شکلی از مصاحبه گروهی هستند اما تمیز و تشخیص بین این دو خیلی مهم است. به طوری روش گروه کانونی که مصاحبه گروهی شامل مصاحبه روش گروه کانونی همزمان تعدادی از افرادبوده و تمرکز اصلی بر پرسشها و پاسخهای مطرح شده بین محقق و مصاحب هشوندگان روش گروه کانونی میباشد. اما گروههای کانونی بر تعامل در گروه تأکید دارد روش گروه کانونی البته این تعامل براساس موضوعات ارایهشده از سوی محقق است و در گروههای کانونی، تعامل بین شرکتکنندگان در تحقیق مبنای روش گروه کانونی ایجاد دادهها و بینش و آگاهی در روش گروه کانونی قرار میگیرد.
تعریف ادموند
گفتگو گروهی متمرکز هر گفتگوی هدایتشده یا هدایتنشده در جهت یک موضوع خاص است که مورد علاقه یا مرتبط با اعضای گروه یا پژوهشگر باشد.
تعریف بش
یک دیدگاه کیفی برای دانستن درباره مشخصات و پروسه آگاهی، نیمهآگاهی و ناآگاهی روانی و اجتماعی-فرهنگی بخشهایی از مردم
تاریخچه تکنیک گروه کانونی
استفاده از گروههای کانونی در جهانی دوم وجود داشته است. رابرت مرتون Robert Merton به عنوان یک جامعهشناس این شیوه را در سالهای پس از جنگ جهانی دوم معرفی و مرسوم کرد. او کتابی با عنوان «The Focused Interview» گفتگوهای متمرکز را در سال ۱۹۵۶ نوشت. در این دوران تکنیک گروه کانونی انتقادهای زیادی از سوی جامعهشناسان نسبت به روشهای کیفی پژوهش صورت میگرفت. شاید مطرحشدن این شیوه در دهه پنجاه به این دلیل بود اما در سالهای دهه پنجاه این شیوه بیشتر به شکل عادی و پیشپا افتاده در تجارت استفاده میشد. این مساله تا دهه ۱۹۸۰ که جامعهشناسان این شیوه دوباره کشف کردند ادامه یافت. آنان این شیوه را Group Interviews نامیدند هر چند دقیقتر تکنیک گروه کانونی و بهتر بود از گروه کانونی یا همان Focus Group استفاده شود.
این شیوه در دهه نود به دو دلیل شناختهتر شد اول به دلیل استفاده از آن در پژوهشهای مربوط به فرهنگ عامه و دیگری استفاده گسترده بیل کلینتون از این تکنیک در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری ایالات متحده در سال ۱۹۹۲ تکنیک گروه کانونی.
هدف از ایجاد گروههای کانونی و روش گروه کانونی چیست
– تجزیه و تحلیل محصولات، خدمات یا فرآیندها به منظور بهبود آنها یا شناسایی، شفافسازی، تشریح و اصلاح مساله
– سنجش و ارزیابی یک فرآیند برای تشخیص درست آن در روش گروه کانونی چیست
– فراهمکردن اطلاعات واقعی به عنوان راهنما در تصمیمگیری، جایگزینی عقاید و نظرات و تمرکز بر دادههای موجود در روش گروه کانونی چیست
– ایجاد پایهای از دانش مشترک در خصوص یک مساله یا موضوع، مصرفکنندگان و سایر گروههای هدف در ارتباط با تنوع گستردهای از موضوعات و مسائل مختلف در روش گروه کانونی چیست
– انعکاس دانش و آگاهی بهدستآمده از گروهی به گروه دیگر روش گروه کانونی چیست.
طراحی اهداف و برنامه ریزی جسله
برای اینکه بتوانیم بیشترین بازخورد را دریافت کنیم، باید ابتدا برای آن هدف و موضوع تعیین و برای آنها برنامه ریزی کنیم. در غیر این صورت جلسه شما یا به انحراف کشیده می شود و یا با حجم انبوه و پراکنده ای از اطلاعات روبرو می شوید که امکان بهره برداری از آنها یا وجود ندارد و یا بسیار سخت خواهد بود.
شرکت کنندگان جلسه را انتخاب کنید
انتخاب شرکت کنندگان نباید به صورت تصادفی انجام شود. آنها باید بر اساس دوعامل مهم یعنی مسئله یا موضوع مورد نظر و جامعه هدف شما انتخاب شوند. این افراد در عین حال که باید معطوف به جامعه هدف باشند، باید متنوع هم باشند. مثلا شاغل در حرفه ای خاص، استفاده کنندگان از یک محصول، یک رده سنی خاص باشند. دقت داشته باشید شرکت کنندگان باید نماینده طیف های مختلفی از جامعه هدف شما باشد.
تحلیل اطلاعات در تعریف گروه کانونی
پس از آنکه کلیه نظرات را جمع آوری کردید، نوبت به گردآوری و تحلیل آنها می رسد. در این مرحله شما باید پاسخ ها را مجددا بخوانید و از آنها خلاصه ای تهیه کنید. این کار بهتر است در زمان کوتاهی بعد از جلسه انجام شود تعریف گروه کانونی. سپس پاسخ های مربوط به هر سوال را بازنویسی کنید تا بتوانید گرایش مشترک تعریف گروه کانونی و مشخصی که در بین پاسخ ها وجود دارد را شناسایی کنید. در نهایت به نظرات و ایده های غیرمنتظره ای که ارزشمند هستند، توجه کنید.