روانشناسی رنگ ها و ارتباطات رنگ‌ها بخش جالبی از سیستم کاری پیچیده‌ی مغز ما هستند، سیستمی که هنوز هم پرسش‌های علمی بسیاری در رابطه با آن بی‌جواب مانده‌اند و همچنین تفاوت موجود در معنای فرهنگی رنگ‌ها، که تنها از طریق مشاهده و تجربه‌ی این که چگونه در طی سال‌ها رنگ‌ها بر مغز ما تاثیر گذاشته‌اند قابل استفاده هستند.
شایان ذکر است که روانشناسی رنگ ها یکی از جالب ترین و در عین حال بحث برانگیزترین بخش بازاریابی محسوب می شودکه نقش مهمی در متقاعدسازی مشتری برای خرید دارد.
دلیل این امر این است که امروزه اکثر مکالمات مربوط به رنگ و متقاعدسازی مشتری، شامل حدس و گمانه‌زنی است. علاوه بر این، بعضی از بازاریاب ها اطلاعات اغراق‌آمیزی درباره‌ی «رنگ و ذهن» به منظور گمراه کردن به مشتریان می‌دهند.
ما با هدف برطرف ساختن این نوع طرز فکر و برخورداری از عامل واقعا «جذاب» رفتار انسانی، قصد داریم مجموعه‌ای از قابل اعتمادترین پژوهش ها در زمینه‌ی نظریه رنگ و فرایند متقاعدسازی مشتری را بررسی کنیم.
طبق پژوهش های انجام شده، عواملی مانند تمایلات شخصی، تجارب، شیوه های تربیتی، تفاوت فرهنگی و محیط بر تاثیر رنگ ها بر روی ما، موثر است. درنتیجه این باور که رنگ زرد و بنفش احساسات افراد را برمی انگیزانند تقریبا درست است.
اهمیت روانشناسی رنگ ها در برند و برندسازی
مفهوم رنگ یکی از مهم ترین مباحث در زمینه برند است. تلاش‌های فراوانی در راستای طبقه‌بندی واکنش مصرف‌کننده به رنگ‌های مختلف انجام شده است. اما حقیقت امر این است که رنگ به تجارب و علایق شخصی افراد وابسته است و انتقال احساس و برداشت خاص از یک رنگ به صورت جهانی دشوار است.
اما الگوهای پیامی بسیاری در مفهوم رنگ وجود دارد. به عنوان مثال رنگ‌ها نقش حیاتی در خرید و برند، بازی می‌کنند.
نتایج پژوهشی با عنوان ” تاثیر رنگ در بازاریابی” نشان داد که بالغ بر ۹۰ درصد قضاوت هایی که از سوی مصرف کنندگان درباره محصولات می شود، تنها بر اساس رنگ آنهاست. رابطه بین رنگ و برند برپایه تناسب درک رنگی است که در برند خاصی استفاده می شود.
مطالعه‌ای با عنوان “قرمزِ هیجان انگیز و آبی رقابتی” نیز تاثیر رنگ بر خرید را براساس چگونگی اثرگذاری مفهوم برند، تایید می‌کند. این بدان معنا است که رنگ باعث می شود مصرف کننده درباره “ویژگی” برند، قضاوت کند.
مطالعات مختلف در خصوص روانشناسی رنگ ها نشان داده اند که واقعا بین استفاده از رنگی خاص و برداشت مصرف‌کننده از ویژگی برند رابطه وجود دارد. جنیفر آکر، استاد دانشگاه استنفورد، مطالعاتی را در زمینه‌ی وسعت ویژگی برند انجام داده و پنج دلیل اصلی را که نقش مهمی در شخصیت برند بازی می‌کنند مورد بررسی قرار داده است.
سایر مطالعات نشان می‌دهند که مغز ما برندهای قابل شناسایی را ترجیح می دهد که باعث می شود رنگ اهمیت خاصی در ویژگی برند داشته باشد. حتی پیشنهاد شده که کسب‌و‌کارهای نوپا رنگی را برای لوگو انتخاب کنند که آنها را از سایر رقیبان خود متمایز سازد. (مثلا اگر کلیه رقیبان از رنگ آبی در برند خود در زمینه کسب و کارتان استفاده می کنند، شما رنگ بنفش را انتخاب کنید.)
هر رنگ با ویژگی خاصی در ارتباط است. ( مثلاً رنگ قهوه ای با خشونت، بنفش با فرهیختگی و رنگ قرمز با هیجان در ارتباط است). اما نکته قابل توجه در اکثر مطالعات دانشگاهی درباره رنگ و بازاریابی این است که به جای پرداختن به رنگ های کلیشه ای و مربوطه معمول، رنگ انتخابی تان باید با ویژگی دلخواهِ برندتان، تناسب داشته باشد.
اما این نکته را به خاطر داشته باشید که زمینه کاری شما مهم ترین نقش را بازی می کند. احساس و تصویر ذهنی که برند شما در متقاعد کردن مصرف کننده می گذارد، بسیار مهم است. رنگ انتخابی حتما باید با برند متناسب باشد.
یکی از بهترین مطالعات در زمینه روانشناسی رنگ ها توسط جو هالوک انجام شده است. وی در مطالعه خود رنگ های مورد علاقه زن و مرد را مورد بررسی قرار داده است.
شایان ذکر است که محیط زندگی فرد به ویژه مفاهیم فرهنگی نقش مهمی در علاقمندی افراد به رنگ های خاصی دارد. مثلا مقاله ای در مجله‌ی Smithsonian توضیح می‌دهد که چگونه آبی به رنگی برای پسرها و صورتی به رنگ دخترها تبدیل شده است.
مهم ترین نکته ی قابل توجه علاقه ی هر دو جنس مرد و زن به رنگ آبی است. اما درباره رنگ بنفش هیچ شباهتی باهم ندارند. رنگ بنفش در صدر لیست رنگ های مورد علاقه ی خانم ها است. در رابطه با درک رنگ، مردان رنگ های تند را ترجیح می دهند، درصورتی که زنان رنگ های ملایم تری را دوست دارند.
بهتر است برای طراحی لوگوی خود این اطلاعات را در ذهن داشته باشید. چرا که در جذب مصرف کنندگان تأثیر به سزایی دارد.
هماهنگی رنگ ها و نرخ تبدیل
اخیرا انتخاب «بهترین» رنگ برای طراحی سایت و نرخ تبدیل در وب سایت ها به موضوع بسیار محبوبی تبدیل شده است. این وبسایت ها با توجه به این نکته که هیچ رنگی، بهترین رنگ برای نرخ تبدیل نیست، توانسته اند پیشرفت خوبی در این زمینه داشته باشند.
براساس یکی از اصول روان شناسی تحت عنوان اثرجداسازی (The Lsolation Effect)، احتمال یادآوری گزینه ای که متمایز باشد، بیشتر است. پژوهش ها به وضوح نشان می دهد زمانی که یک آیتم نسبت به آیتم های اطرافش برجسته تر است، افراد بیشتر به آن توجه کرده و آن را به خاطر می‌سپارند.
مطالعاتی تحت عنوان “پاسخ زیباشناختی به ترکیب رنگ” و “ترجیحات مصرف کننده درباره ی ترکیب رنگ” نشان می دهد در حالی که اکثریت مصرف کنندگان الگوهای رنگی با ته رنگ های مشابه را ترجیح می دهند، اما پالت هایی با رنگ های بسیار متضاد را می پسندند.
این عبارت از نظر هماهنگی رنگ به معنی ایجاد یک ساختار بصری متشکل از پایه رنگ های مشابه و متضاد کردن آنها با رنگ های مکمل تند است. از رنگ های ثانویه نیز می توانید استفاده کنید.
پژوهش ها نشان داده است که رنگ و نام برند هرچه غیرمعمول تر و منحصربه فردتر باشد، نیت خرید مصرف کننده را بیشتر می کند. این پژوهش در طیف متنوعی از محصولات انجام گرفت و نتیجه ی همه ی آنها یکسان بود. به چشم مصرف کنندگان برندهایی که رنگی نوشته شده بودند جذاب تر بود. این موضوع حتی درباره محصولات غیرغذایی هم صدق می کند.
پس به خاطر داشته باشید که انتخاب رنگ باتوجه به روانشناسی رنگ ها هم به اندازه‌ی انتخاب نام برند از اهمیت ویژه‌ای در جلب توجه مصرف‌کننده دارد.
